بلوغ يك فرآيند بيولوژيك، رواني، اجتماعي و شناختي است و از بارزترين تظاهرات آن، رشد و تكامل خصوصيات ثانويه جنسي و همچنين تغييرات ساختار بدن و تكامل شناختي است.

بر اساس آخرين تحقيقات صورت گرفته در اين خصوص، سن فرآيند بيولوژيك كه به بلوغ زودرس منتهي مي شوددكاهش يافته و از ۹ سال به ۶ سال رسيده است.

به طوركلي، بلوغ زودرس داراي علائم و نشانه هاي مشخصي است كه عموما در دختران با علائم ظاهري و در پسران به‌صورت افزايش انرژي و تحركات و جنب و جوش ظهور و بروز پيدا مي كند.

توجه نداشتن به تغذيه كودكان، استفاده از مواد غذايي ناسالم، مصرف مكمل‌هاي دارويي غيرضروري مانند ويتامين‌ها و مينرال‌ها، عدم آگاهي خانواده و سيستم آموزشي كشور براي آموزش طبقه‌بندي‌شده مسائل جنسي برخي از عوامل پيش روي كودكان و نوجوانان به سمت بلوغ زود رس است.

 در خصوص فرآيند بلوغ و تغييرات فيزيكي و رواني كودكان و نوجوانان توضيح بفرماييد.

همانطور كه مي دانيد تكامل جنسي يا بلوغ، به تغييرات  جسمي و جنسي، رواني و تغييرات شناختي در طي دوران كودكي و نوجواني گفته مي شود كه علت وقوع آن،  ترشح  هورمون هايي به مشابه هورمون هاي بزرگسالي با غلظت متفاوت و در نتيجه  فعال شدن هيپوتالاموس، هيپوفيز غدامي و گناد هاي جنين، نوزاد و كودك است.

گاهي روند بلوغ در سنين كمتر از بازه طبيعي و همچنين بيشتر از بازه طبيعي رخ دهد كه در هر ۲ صورت، براي كودكان و نوجوانان آسيب به شمار مي آيد.

چه طور متوجه ابتلاي كودكان و نوجوانان به بلوغ زود رس و يا بلوغ دير رس باشيم؟

اگرچه زمان و سرعت بلوغ در افراد مختلف متفاوت است اما حوادث ابتدايي بلوغ از يك الگوي قابل پيش بيني مانند رويش موي زائد، تغيير خلق و خو، تغيير سايز برخي اندام هاي بدن تبعيت مي كند.

معمولا در زمينه هورمون شناسي و توليد مثل تحقيقات بي شماري در سراسر جهان صورت گرفته است اما  اينكه چه زماني بلوغ شروع مي شود؛ همچنان جزو سوالت بي پاسخ است.

البته سازمان بهداشت جهاني مواردي نظير ژنتيك، سلامت كلي بدن، محيط اجتماعي، تماس هاي محيطي را از مهمترين عوامل بروز بلوغ معرفي كرده است.

معمولا كودكان چاق و كودكاني كه در مناطق كم ارتفاع و مناطق شهري ساكن هستند، بلوغ زود رس را تجربه مي كنند.

 بلوغ زودرس و دير رس منجر به چه مشكلاتي خواهد شد؟

مشخصه هاي ابتلاي كودكان و نوجوانان به بلوغ زودرس و يا بلوغ ديررس بسيار مشهود و بارز  است و نياز است خانواده ها به اين موضوع مهم اهتمام ويژه داشته باشند و در صورت ممكن با كمك روانشناس بتوانند فرزندان خود را كنترل و در مواقع لزوم درمان كنند.  

مشكلات شايعي كه ممكن است همراه با بلوغ در دوران كودكي و نوجواني رخ دهد؛ مي تواند كودك و يا نوجوان را به مرز افسردگي، بيقراري، بدخلقي، پرخاشگري پيش ببرد و منجر به بروز مشكلات تحصيلي شود.

گذر از دوران بلوغ به خصوص بلوغ زودرس براي نوجوانان بسيار سخت مي باشد و لازم است خانواده با درك هرچه بيشتر و بهتر اين موضوع به كنترل كودكان خود بپردازند.

علائمي مانند كم خوني، آكنه، مشكلات رواني و اجتماعي، نزديك بيني شديد، خون ريزي هاي ناشي از عملكرد اختلالي رحمي در دختران و انواع عفونت ها و بيماري هاي آميزشي مانند كلاميديا از خطرناك ترين عواملي است كه در بلوغ زود رس بايد مورد توجه و آگاهي خانواده ها و همچنين نظام آموزشي قرار گيرد.

تمام كودكان و نوجواناني زير ۶ سال كه تمام موهاي زائد آن ها رشد كرده متحمل به بلوغ زود رس هستند.

البته بلوغ زود رس در دختران به نسبت پسران شايع تر است و تشخيص بلوغ زود رس در دختران نيز، به دليل تغيير در سايز اندام ها مشهود تر مي باشد.

وظيفه خانواده ها در مواجه با بلوغ زودرس فرزندان خود چيست؟ در خصوص درمان اين معضل نيز توضيح بفرماييد

خانواده ها بايد در اولين قدم پس از گمانه زني بلوغ زودرس در فرزندان خود، آن ها را نزد پزشك متخصص جهت معاينه و بررسي باليني ببرند.

به طور كلي بلوغ زودرس كاهش قد در كودكان مي شود بنابراين بررسي هاي باليني در تشخيص تعيين سن استخواني كودك يا نوجوان به واسطه عكس از مچ دست چپ و پيگيري براي رشد خطي و قدي كودكان بسيار موثر است.

خانواده ها بايد عوارض بلوغ زود رس را جدي بگيرند، اين عوارض مي تواند از رويش مو زائد تا تومورهاي بدخيم  قسمت جمجمه باشد.

سر درد، تشنج، درد شكم و كليه اختلالات هورموني بايد مورد توجه خانواده هايي كه با فرزندان مبتلا به بلوغ زودرس مواجه هستند، قرار گيرد.

در بسياري از موارد، افراد مبتلا به بلوغ زودرس و يا بلوغ دير رس نياز به درمان ندارند اما در صورتي كه پس از انجام معاينات لازم و بررسي‌هاي آزمايشگاهي، پزشك درمان را توصيه كرد بايد حتما براي جلوگيري از عوارض احتمالي بعدي و درمان بيماري زمينه‌اي و نيز دستيابي به قد مناسب در دوران بزرگسالي درمان مناسب زير نظر پزشك و با پايش مكرر صورت بگيرد